Süpernovalar ve Dünya Üzerindeki Yaşam Arasında Bağlantı
Gezegenimizdeki organik madde birikimi ve süpernova sıklığı üzerine yapılan yeni araştırmalara göre Dünya üzerindeki yaşamın var oluşunun tek sebebi yakınlarda bulunan çok sayıda devasa yıldızın güçlü bir şekilde patlaması ya da bilinen diğer adıyla bir ‘süpernova’ olabilir.
Danimarka Teknik Üniversitesi’ndeki DTU Space’ten kıdemli araştırmacı Dr. Henrik Svensmark tarafından Geophysical Research Letters adlı bilimsel dergide yayınlanan makaleye bakacak olursak tortullara gömülü organik madde fraksiyonu ile süpernova sıklığı arasında yakın bir bağlantı bulunuyor. Bu oldukça şaşırtıcı bağlantının son 3,5 milyar yıl için geçerli olduğu kaydediliyor.
Süpernovalar doğrudan Dünya’nın iklimini, dolaylı yoldansa oksijen üretimini etkiliyor
Araştırmada elde edilen kanıtlar, iklim değişikliği ile de alakalı gibi duruyor. Buna göre pek çok süpernova; ekvator ve kutuplar arasında büyük sıcaklık farklarının bulunduğu soğuk bir Dünya iklimine yol açıyor. Bu durum sonucunda besin maddelerinin ekosistemlere taşınmasına yardımcı olan kuvvetli rüzgarlara ve dalgalı denizlerin ortaya çıkmasıyla da daha fazla biyo-verimlilik ve tortularda gömülü daha fazla organik madde oluşuyor.
En önemlisi ise bu süreçte Dünya’daki tüm karmaşık yaşamın temeli olan oksijen açığa çıkıyor. Fotosentez işleminin ışık, su ve karbondioksitten (CO2) oksijen ve şeker ürettiğini kaydeden Svensmark, “Ancak, organik malzeme tortulara taşınmazsa, oksijen ve organik madde CO2 ve su olur … organik malzemenin gömülmesi bu ters reaksiyonu önler. “ şeklinde ifade ediyor. Bu da demek oluyor ki süpernovalar dolaylı yoldan da olsa oksijen üretimini kontrol ediyor.
Deniz tabanında bulunan elementleri ölçen Svensmark; daha hafif ve yaşam dostu olan karbon-12 atomunun değer seviyelerini daha ağır olan karbon-13 atomuyla karşılaştırdı. Bunun sonucunda Svensmark, bu iki atom arasındaki oranın dünya okyanuslarındaki biyokütle miktarına göre değişiklik gösterdiğini fark etti.
Süpernovalar, Güneş’ten gelen enerjinin ne kadarının Dünya yüzeyine ulaştığını da kontrol ediyor
Peki, bunun süpernova ile ne gibi bir bağlantısı var? Svensmark bunu, “Ağır yıldızlar patladığında, muazzam enerjilere sahip temel parçacıklardan oluşan kozmik ışınlar üretirler” diyerek açıklıyor. Bunlar da Dünya’nın atmosferine çarptıklarında atmosferi iyonize ederek aerosollerin oluşmasına, büyümesine ve nihayetinde bulut miktarını artırmasına neden oluyor. Bu durum ise Güneş’in enerjisinin ne kadarının Dünya yüzeyine ulaşabileceğini doğrudan etkiliyor.
Öte yandan Dünya’nın ikliminin kozmik ışınların yoğunluğundaki dalgalanmalara göre değiştiği bilinirken, süpernovaların frekansı büyük ölçüde değişebilir. Buna dair Svensmark, “Yeni kanıtlar, kozmik ışınların bulutlar ve iklim üzerindeki etkisinin aracılık ettiği, Dünya’daki yaşam ile süpernovalar arasında olağanüstü bir bağlantıya işaret ediyor” ifadelerini kullanıyor.
